Verbinding

Hij was de kluts kwijt, en eerlijk gezegd ik ook wel een beetje.

Het tweepersoonsbed waar poeslief overdag zo graag op lag te soezen was verdwenen. Hij durfde niet meer in de kale kamer te komen.

Een verdieping hoger stond het logeerbed, ook daar kwam hij graag. Behalve logeerkamer was dit ook mijn strijkkamer, en de bokszak van M. hing er verankerd aan het plafond. De resten van zoon X. die hij niet had mee willen nemen toen hij ruim twee jaar geleden het huis uit ging, maar die óók niet weg mochten, lagen op plankjes aan de muur en stonden in dozen op de grond.

Twee half onttakelde kamers werkten niet mee aan de verwerking van het Lege Nest Syndroom. Wat moesten we met al die ruimte nu ook dochter F. het ouderlijk huis had verlaten?

Ik besloot het rigoureus aan te pakken. De logeer/strijk/bokskamer zou het domein van M. worden. Die bokszak was immers niet zo makkelijk te verplaatsen, en sporten was de laatste maanden zijn middle name geworden. Hier kon hij zich lekker uitleven.

Het logeerbed werd uit elkaar geschroefd, flink afgelapt en een verdieping lager weer in elkaar gezet. De boeken en dozen in plukjes naar beneden gesjouwd. Mijn benen kregen een goede work-out door al het traplopen. De stofzuiger werkte op volle toeren en de huid op mijn handen werd rimpelig van het sop. Van huishoudhandschoenen heb ik nooit gehouden.

Het nieuwe zijdezachte mandje dat ik in de woonkamer voor het ontdane poezebeest had neergezet werd straal voorbijgelopen.

Aan het eind van dag 1 stond het logeerbed op zijn plaats en lagen er stapels uit te zoeken zooi, maar in ieder geval in de juiste kamer. De deur van de nog in te richten, maar schoon opgeleverde sportkamer kon dicht.

Dag 2 gebruikte ik om de boekenkast van F. leeg te halen, schoon te maken en opnieuw  in te richten. De kinder- en jeugdboeken werden afgestoft en in volgorde van grootte neergezet. De diverse mandjes en bakjes met make-up, nagellak en sieraden die niet in haar nieuwe onderkomen pasten kieperde ik om in een grote mand die het predikaat 'Verder uit te zoeken' kreeg. Op de vrijgespeelde planken kwamen de boeken en PC-spelletjes van zoon X.

In de enorme kledingkast, die te groot was geweest om mee te verhuizen, lag een deel van dochters garderobe. Zo kon ze nog eens wisselen. De lege ruimte vulde ik met de dozen die ik jaren geleden voor mijn kinderen maakte, met de restanten van hun peuter-,kleuter- en basisschooljaren. 

Ook de herinneringen aan de vader van mijn kinderen kregen een plaats in de kast. Brieven, cassettebandjes met live-opnamen, krantenknipsels met recensies, foto's. Al het waardevolle dat we uit zijn huis hadden weten te redden op de dag dat hij naar Touba werd gebracht.

's Avonds ontdekte poes R. het logeerbed.
Het klopte weer: mijn derde kind zorgde voor de verbinding tussen verleden en heden.

De kleine dingen

Vader had er graag een half uur van tevoren willen zijn, ik dacht eerder aan een kwartier. 

Vader bleek gelijk te hebben. Toen we aankwamen bij de kerstviering in de activiteitenruimte zat het al stampvol. Erger nog: het muzikale trio, bestaande uit een bassist, een gitarist en een zangeres, was al volop bezig met het spelen van kerstliedjes. Voor straf werden vader en ik uit elkaar gehaald en in verschillende rijen op een stoel geplant. 

Ik zat naast een bewoonster van wie ik niet goed kon vaststellen of dat wat ze tegen me zei ook hout sneed, maar we hadden het wel gezellig met elkaar.

Ik stortte me in de kerstviering, die opgedeeld was in drie thema's. 

We begonnen met kerst als midwinterviering. Het huis had een socialistische achtergrond en de geestelijk verzorger was er voor alle gezindten, dus ook voor de ongelovigen. 

Na het zingen van O Sole Mio zong een van de bewoners vrolijk verder. Ze kwam immers uit Indonesië, en kende de tekst dus van buiten. Dat deze in het Italiaans was deed er even niet toe.

Het tweede thema bracht het verhaal van Het Kind. Wonderbaarlijk genoeg werden de liederen hier uit volle borst meegezongen, of men nu rood was of niet. Iedereen kende ze van de lagere school, de kerk of de kerstplaat thuis.

Toen kwam de verbondenheid, thema nummer drie. Er werden vijf kaarsen aangestoken, voor vijf groepen mensen aan wie gedacht werd deze kerst. 

De eenzamen. De zieken. De kinderen die in oorlog leven. De mantelzorgers. De armen.

Wat sloot daar mooier op aan dan het lied van Saskia en Serge, Het zijn de kleine dingen die het doen ? 

Zus M. was opeens dicht bij me. In 1973 schreef zij deze ene zin in mijn poëziealbum. Ze plakte er, behalve een paar piepkleine fotootjes en uitgeknipte illustraties, een echt dubbeltje bij.

In mijn ogen een enorme schat.

Mijn buurvrouw was inmiddels druk in gesprek gewikkeld met de zoon van een andere bewoonster die in de rij achter ons zat. Waarschijnlijk hadden ze elkaar nog nooit gezien, maar de man speelde het toneelstukje aardig mee. Bij het weggaan gaf hij haar een klinkende kus op haar oude wangen.

Ik wens iedereen een mooie kerst.  

Met kleine dingen, in grote verbondenheid.

Dames en heren

'Dames en heren,' riep de docent op de middelbare school licht wanhopig wanneer er geen aandacht was voor zijn of haar les. Steevast vulde klasgenootje P., die naast mij zat, dit zinnetje aan met een jolig 'Appels en peren'. Niet heel hard, zo was ze niet, maar blijkbaar wel zo geregeld dat ik het decennia later nog altijd in mijn hoofd hoorde als ik op een tochtig perron stond en er werd omgeroepen dat de trein vertraging had.

De NS heeft zijn omroepaanhef inmiddels aangepast. Gelukkig maar. 

Op de fruitschaal liggen niet alleen maar appels en peren. Laten we vooral genieten van al die heerlijke vruchten, bekend of minder bekend, die ons gegeven zijn.

Deze dag, een leven

'Ik vind dat je elke dag moet beginnen met het idee dat het de enige dag is die je hebt,' aldus Astrid Lindgren in navolging van de Zweedse filosoof Thomas Thorild.

De titel van haar meest recente biografie, waar ik een tijdje in mocht verdwijnen, werd ontleend aan dit principe.

Wel vermoeiend hoor, elke dag een heel leven leven. 

Ik zie de nieuwe dag meer als een cadeautje: wat zit er vandaag voor mij in? Meestal ben ik blij met mijn cadeautje, soms had ik andere verwachtingen. 

Maar het blijft een geschenk, ett liv.